Inklokken

In 1888 vond de Amerikaan Alexander Dey de prikklok uit. Aan het begin van de dag moesten de werknemers 'inklokken' en aan het eind van de dag weer 'uitklokken'. De eerste prikklok werd Dey Time Register genoemd. Werkgevers konden onmiddellijk zien als mensen te laat waren, of te vroeg vertrokken. Werknemers wisten waar ze aan toe waren en hielden zich stipt aan de werkuren. Om vijf uur stroomden de fabrieken en kantoren leeg. De prikklok werd door het personeel vaak gezien als een moderne vorm van slavernij. Er waren werkgevers die personeel zelfs lieten in- en uitklokken  voor lunch of toiletbezoek. Big Brother was watching you.

Met de industriële teloorgang in de jaren zeventig en tachtig verdween de prikklok. In de dienstensector werd vertrouwd op de discipline van het personeel. Wie een keer te laat kwam vanwege een kater, of te vroeg wegging voor een tandartsafspraak, werd niet meteen op de vingers getikt. Dat zou de volgende dag wel worden ingehaald. De prikklok paste niet meer in de tijd van het 'nieuwe werken', waarbij efficiency, creativiteit en eigen verantwoordelijk de toverwoorden zijn.

Maar het ontbreken van de prikklok leidde ook tot onderlinge irritaties over collega's die steeds te laat arriveerden, of te vroeg weggingen. In sommige organisaties eiste de ondernemingsraad de prikklok terug. Daarnaast ontstond de sociale druk in bedrijven om gratis over te werken. Niemand wilde onderdoen voor zijn collega's. Vorige maand meldde deze krant dat van de 7 miljoen werknemers in Nederland tweederde gratis overwerkt: een cadeautje van 21 miljard euro aan de bazen. Volgens de FNV zou de werkloosheid halveren als iedereen weer eens de uren van de prikklok aanhield, zoals in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw.

Gelukkig voor de FNV is de prikklok allang terug, zij het in digitale gedaante. Via toegangspasjes die veel bedrijven uit veiligheidsoverwegingen hanteren of via het aan- en afmelden op pc of laptop, kan precies worden bijgehouden hoe lang werknemers op hun werk zijn. Via mobiele telefoons kan eenvoudig worden gecontroleerd waar personeel in de buitendienst uithangt. Vorige week verraste de Britse bank Barclays zijn employés met onder hun bureaus aangebrachte zwarte dozen. Het bleek te gaan om een bewegings- en warmtesensor, waarmee het bedrijf vaststelt of ze al dan niet op hun werkplek zitten.

Wat toen Dey Time Register heette, wordt nu OccupEye genoemd. Officieel is het alleen bedoeld om te onderzoeken hoeveel kantoorruimte nodig is en niet om mensen op aanwezigheid of productiviteit te controleren. Intussen gebruiken banken en andere dienstverleners steeds vaker technologie om te analyseren hoeveel tijd er aan die klanten mag worden besteed en hoeveel geld per werknemer aan iedere klant wordt verdiend.

_{Bron:  De volkskrant - 22 augustus 2017}

Ga naar urenregistratie